Tauryna – zbędny czy niezbędny aminokwas?

Czym jest tauryna i gdzie ją znaleźć

Taurynę odkryto w pierwszej połowie XIX wieku. Została ona wyizolowana z żółci byka, stąd też pochodzenie nazwy tego aminokwasu – łac. taurus oznacza byk. Tauryna to kwas β-aminosulfonowy (kwas 2-aminoetanosulfonowy) zawierający siarkę. W organizmie, tauryna występuje jako wolny aminokwas w wielu tkankach: w tym w mózgu, siatkówce, mięśniu sercowym, mięśniach szkieletowych, wątrobie, płytkach krwi, leukocytach oraz w kompleksach z solami żółciowymi. 

Od lat wiadomo, że jest niezbędnym składnikiem pokarmowym kotów. W ostatnim czasie pojawiają się jednak badania, wskazujące, że może być ona również warunkowo niezbędna w diecie psów. Psy wprawdzie są w stanie endogennie syntetyzować pewne ilości tauryny z metioniny i cysteiny (od cystyny), jednak w sytuacjach stresowych tj. w czasie intensywnego wzrostu i rozwoju, w procesie starzenia się, wysiłku fizycznego, czy w stanach chorobowych, synteza tauryny może okazać się niewystarczająca i konieczne jest jej dodatkowe suplementowanie lub wybór karmy z jej dodatkiem.

Tauryna bierze udział w wielu procesach fizjologicznych: w regulacji ciśnienia osmotycznego, neurotransmisji, termoregulacji, immunomodulacji (wzmacnianie odporności), rozwoju mózgu, siatkówki. Ma udział w czynnościach rozrodczych i prawidłowym funkcjonowaniu mięśnia sercowego, emulgacji tłuszczu (tj. rozbiciu dużych cząsteczek tłuszczów), a tym samym niektórzy autorzy uważają, że wspomaga wchłanianie witamin rozpuszczalnych w tłuszczach. Posiada także właściwości przeciwutleniające, które wynikają z jej zdolności do reakcji ze związkami utleniającymi, w szczególności z kwasem podchlorawym. Wymieniony kwas uszkadza najbliższe zdrowe struktury komórek, co ma duże znaczenie w rozwoju wielu chorób, np. przewlekłych stanów zapalnych, nowotworzenia. Tauryna reaguje z kwasem podchlorawym, tworząc monochloraminę tauryny, która jest znacznie mniej toksyczna dla komórek.

Niedobór tauryny powoduje wiele zaburzeń metabolicznych i objawów klinicznych. U psów tauryna może ulec wyczerpaniu z powodu niewystarczających prekursorów w diecie, metioniny (i cystyny) oraz nadmiernego wysiłku, stresu czy też w stanie chorobowym.

Najczęstszym klinicznym objawem niedoboru tauryny u psów jest kardiomiopatia rozstrzeniowa (DCM). Doniesiono także, że niektóre psy z niskim poziomem tauryny w osoczu mają obustronnie symetryczne hiperrefleksyjne uszkodzenia siatkówki, co jest podobne do klasycznego zwyrodnienia centralnej siatkówki kotów (FCRD). Przeprowadzone badania wskazują również na niskie parametry reprodukcyjne u psów, które miały niskie stężenie tauryny w osoczu i w pełnej krwi.

Większość psów z niskim stężeniem tauryny w osoczu to psy dużych ras karmionych dietą opartą na jagnięcinie i ryżu, ze względu na niską biodostępność aminokwasów siarkowych, a także żywione dietą wysokotłuszczową (24% suchej masy).

Ograniczona synteza tauryny dotyczy także psów młodych i w okresie geriatrycznym oraz w stanach stresowych i chorobowych. Kardiomiopatia rozstrzeniowa, badana u amerykańskich cocker spanieli i golden retrieverów była powiązana z niedoborem tauryny w osoczu i niskim stężeniem tauryny w mięśniu sercowym. Niedobór tauryny może występować częściej u niektórych ras ze względu na wyższe wymagania, np. ras psów sportowych, zwiększony metabolizm lub specyficzne dla rasy zaburzenia metaboliczne, ale dieta również odgrywa w tej kwestii kluczową rolę. Diety o bardzo niskiej zawartości białka, karmy na bazie mączki z jagnięciny i ryżu oraz niektóre diety bogate w błonnik są niejednokrotnie przyczyną powstających niedoborów tauryny.

Tauryna w składzie karmy PERRO Indyk z batatami pojawiła się ze względu na jej właściwości wspierające układ krążenia psów ras średnich i dużych. Dodatek tego aminokwasu będzie również optymalnie wpływał na organizm o zwiększonym metabolizmie – np. u psów wykonujących sporty o średnim natężeniu i wytrzymałościowe. Dla czworonogów o normalnym użytkowaniu, bez predyspozycji genetycznych do chorób układu sercowo-naczyniowego, tauryna wspomoże metabolizm tłuszczu w organizmie, szczególnie istotny w kontekście utrzymania stałej masy ciała. 

Nadmiar tauryny usuwany jest z organizmu wraz z moczem, kałem oraz częściowo rozkładany przez bakterie jelitowe.

Kulasek G., Jank M., Sawosz E. 2004. Biologiczna rola tauryny u ssaków. Życie Weterynaryjne, 79 (11), 603-608.

National Research Council. 2006. Nutrient Requirements of Dogs and Cats. Washington, DC: The National Academies Press. https://doi.org/10.17226/10668.

Fascetti A. J., Delaney S. J. 2013. Applied Veterinary Clinical Nutrition. Wiley Blackwell. https://doi.org/10.1002/9781118785669F.

Freeman L. M., Stern J. A., Fries R., Adin D. B., Rush J. E. 20.18. Diet-associated dilated cardiomyopathy in dogs: what do we know? J Am Vet Med Assoc. 253(11): 1390–1394. doi: 10.2460/javma.253.11.1390.